ORIGINAL_ARTICLE
بازشناسی مفهوم و تبیین جایگاه تخیل در برنامههای درسی و آموزش با تأکید بر دوره ابتدائی
در این مقاله نخست به بازشناسی مفهوم تخیل پرداخته شده و معانی گوناگون آن به اجمال مورد بررسی قرار میگیرد. این بحث مقدماتی روشن میسازد که شناخت مفهوم تخیل به عنوان یک ظرفیت انسانی کار سادهای نبوده و باید به عنوان یک پروژه ناتمام برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت و خصوصاً سیاست گذارانی که به نوآوری و تحول در این عرصه خطیر میاندیشند مطرح شود. خصوصا این که باید میان معنای تخیل در کودکی و بزرگسالی و تخیل به عنوان یک ظرفیت فکری – ذهنی ممتاز و یک بیماری و عارضه خطرناک تمایز قائل شد.
به دنبال این مبحث مقدماتی، از منظر ثبوتی درباره کاربرد تخیل و تجربیات تخیلی کودکان در برنامههای درسی و آموزش بحث میشود. این موضوع متضمن پذیرش اصل تازهای در طراحی آموزشی است و چگونگی پاسخگو نمودن آموزش به قدرت و ظرفیت تخیل به عنوان یک ابزار ذهنی یا یک منبع مغتنم در فرایند یاددهی - یادگیری را در کانون توجه قرار میدهد.
در بخش بعدی، ظرفیت تخیل در انسان از منظر اثباتی مورد توجه قرار میگیرد و ضرورت پرورش آن در نظامهای تعلیم و تربیت از ابعاد گوناگون مورد بحث واقع می شود. از جمله این ابعاد میتوان به انسان شناسی و هستی شناسی اسلامی، نقش برنامه درسی در فعلیت بخشیدن به ظرفیت های بالقوه ذهنی یا "ساختن ذهن"، نقش تخیل در تفکر مفهومی، نسبت گسست ناپذیر تخیل با خلاقیت و بالاخره نسبت تخیل با حل مسأله یا فرایند علمی اشاره کرد.
در آخرین بخش مقاله ودر مقام جمع بندی، علاوه بر تأکید بر مواضع اساسی نویسنده در این زمینه، ضرورت پرداختن به پروژه دیگری جهت شناسائی "قفل های ذهنی" در نظام آموزش و پرورش که مهم ترین موانع بر سر راه استفاده از تخیل یا پرورش آن می باشد مورد بحث قرار میگیرد.
کلیدواژهها: تخیل، برنامه درسی، آموزش، دوره ابتدائی
https://tpccp.um.ac.ir/article_27940_a8ab616a12583a25729820650adf9c7b.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.6723
مهرمحمدی
مهرمحمدی
mehrmohammadi_tmu@hotmail.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه بین نشخوار فکری و افسردگی در نمونه ای از دانشجویان ایرانی
نشخوارفکری به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه افسردگی شناخته شده است. از این رو، هدف این پژوهش معرفی نشخوار فکری در چارچوب نظریه سبک های پاسخ و پیامد های آن برای خلق غمگین و اختلال افسردگی بود. در این راستا، رابطه بین نشخوارفکری، افسردگی و اضطراب در نمونه ای از دانشجویان ایرانی نیز بررسی شد. شرکت کنندگان (تعداد = 119؛ 63% زن) به روش نمونه گیری تصادفی از میان دانشجویان دانشگاه فردوسی انتخاب شدند و پرسشنامه های افسردگی و اضطراب بِک و مقیاس پاسخ های نشخواری را کامل کردند. ضریب آلفای کرونباخ 88/0= به عنوان شاخصی از همسانی درونی برای مقیاس پاسخ های نشخواری، محاسبه شد. نتایج تحلیل رگرسیون سلسه مراتبی نشان داد که نشخوار فکری، پس از کنترل اثرات سن، جنس و میزان اضطراب، به طور معنی داری30% از تغییر در واریانس افسردگی را پیش بینی کرد. با وجود تفاوت های فرهنگی و اجتماعی، یافته های پیشین در مورد رابطه نشخوارفکری و افسردگی در نمونه ایرانی نیز تأیید شد. به علاوه، معلوم شد که نشخوارفکری می تواند میزان افسردگی را حتی پس از کنترل میزان اضطراب پیش بینی کنند که این یافته با توجه به نقش نشخوار فکری در اضطراب و علائم مختلط اضطراب ـ افسردگی، حایز اهمیت است. تلویحات درمانی در زمینه نشخوارفکری مورد بحث قرار گرفته است.
واژه های کلیدی: نشخوار فکری، افسردگی، نظریه سبک های پاسخ، مقیاس پاسخ های نشخواری
https://tpccp.um.ac.ir/article_28015_3df0a91dac64f8d21e6b1b74b06879fa.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.6910
باقری نژاد
باقری نژاد
m.bagherinezhad@gmail.com
1
ایرانی
LEAD_AUTHOR
صالحی فدردی
صالحی فدردی
j.s.fadardi@um.ac.ir
2
AUTHOR
Seyed Mahmood
طباطبایی
tabatabayi@yahoo.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر قصههای قرآنی بر هوش هیجانی کودکان
هدف این پژوهش «تعیین تأثیر قصههای قرآنی بر هوش هیجانی کودکان» بود. روش پژوهش آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل، و انجام پیش آزمون و پسآزمون بود. حجم نمونه برابر با 30 کودک 6-4 ساله (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) از سه مهد کودک در شهر اصفهان در سال 1386 بود که با روش نمونهگیری خوشهای تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری پرسشنامه30 سؤالی سنجش هوش هیجانی پیترایدز و فارنهام (2003) بود. ضریب پایایی پرسشنامه برابر با 84/0 محاسبه گردید. دادهها با استفاده از روش آماری کوواریانس تجزیه و تحلیل گردید. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس در سطح نشان داد که بین میانگین نمرات کودکان گروه آزمایش و کنترل در زمینة تأثیر قصههای قرآنی بر چهار حیطة هوش هیجانی (درک عواطف و احساسات خود و دیگران، کنترل احساسات و عواطف، مهارتهای اجتماعی، خوشبینی و نگرش مثبت) تفاوت معناداری وجود داشت.
واژههای کلیدی : قصههای قرآنی، کودکان، هوش هیجانی
https://tpccp.um.ac.ir/article_28134_9ff14dfe42720423a38253e4662db9af.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.7290
هویدا
هویدا
r.hoveida@edu.ui.ac.ir
1
LEAD_AUTHOR
همایی
همایی
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
استعاره : مفهوم، نظریهها و کارکردهای آن در تعلیم و تربیت
این مقاله به هدف بازشناسی مفهوم و نقش استعاره از منظر تعلیم و تربیت، در دو بخش تنظیم شده است: در بخش نخست دیدگاههای شش گانه در نظریههای استعاره کلاسیک و جدید را بر اساس رویکردهای شناختی و با توجه به اهمیت استعارهشناسی در بحثهای شناختی و ذهنی معرفی میکند، در بخش دوم صورتهای استعاری زبان را در سه گونهی اصلی (تشبیه، تمثیل و نماد) ردهبندی کرده و هریک را جداگانه معرفی نموده و آنگاه نقشهای صور استعاری را با تکیه بر ارزشهای شناختی و نقش آنها را در صورتبندی و بازشناسی معنی معرفی میکند در سراسر این نوشتار به ماهیت استعاره به عنوان یک امر شناختی و به نقشهای آن به منزلهی یک فرایند تربیتی و پرورشی نظر دارد. و چنین نتیجه میگیردکه بسیاری از نقشهای استعاره از جمله نقشهای انگیزشی، اکتشافی، تأویلی، اقناعی، و نقشهای معطوف به بازپروری معنی همگی کارکردی تربیتی نیز دارند که در نظامهای تعلیم و تربیت باید که موردتوجه قرار گیرند.
کلیدواژهها: استعاره، نظریههای استعاره، کارکردهای استعاره، تعلیم و تربیت، استعارهی تربیتی
https://tpccp.um.ac.ir/article_28167_b6cc54c438f99b4ffae5e908e7f6f056.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.6994
زنگویی
زنگویی
asajed20001@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
بختیار
شعبانی ورکی
2
AUTHOR
فتوحی
فتوحی
3
AUTHOR
مسعودی
مسعودی
4
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجو- معلمان مراکز تربیت معلم تبریز
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجو معلمان انجام گرفت. طرح پژوهشی از نوع طرحهای عاملی (عامل جنسیت با دو سطح و عامل کاربندی با دو سطح «روش باز اندیشی در عمل و روش سنتی») بود. آزمودنیها را 93 نفر از دانشجویان مراکز تربیت معلم چهارگانة تبریز در دو گروه آزمایش (24 دختر و 22 پسر) و دو گروه شاهد (25 دختر و 22 پسر) تشکیل دادند. بهمنظور جمعآوری اطلاعات از دو ابزار آزمون تفکر انتقادی واتسون – گلیزر (فرم الف) با پنج مؤلفه (استنباط، تشخیص پیشفرضها، استنتاج، تعبیر و تفسیر و ارزشیابی دلایل) و پرسشنامة آمادگی تفکر انتقادی کالیفرنیا با هشت مؤلفه (حقیقتجویی، گرایش به موقعیت مسئله، اعتماد به قضاوت خود، تحلیلی بودن، کنترل خود، کنجکاوی ذهنی، عمل منظم و پختگی در قضاوت) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روشهای تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان دادکه روش باز اندیشی در عمل موجب رشد مهارت تفکر انتقادی (استنتاج قیاسی ) و گرایش تفکر انتقادی (کنجکاوی ذهنی، عمل منظم و پختگی در قضاوت) دانشجو معلمان میشود. بین دانشجو معلمان دختر و پسر از نظر تأثیر باز اندیشی بر تفکر انتقادی تفاوتی وجود نداشت.
واژههای کلیدی: بازاندیشی، تفکر انتقادی، گرایش تفکر انتقادی، دانشجو معلم، آزمون واتسون گلیزر
https://tpccp.um.ac.ir/article_28363_f99c76872f42c48dacc96d22646ce6b9.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.7292
رحیم
بدری گرگری
badri_rahim@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
فتحی آذر
فتحی آذر
2
AUTHOR
Seyyed davood
حسینی نسب
d.hosseini_nasab@tabrizu.ac.ir
3
AUTHOR
mohammad
مقدم
mmogaddam@tabrizu.ac.ir
4
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسة وضعیت سلامت روان پدران و مادران کودکان کمتوان ذهنی آموزشپذیر شهر مشهد
هدف مطالعة حاضر، مقایسة وضعیت سلامت روان والدینِ دارای فرزند کمتوان ذهنی آموزشپذیر و ابعاد مختلف آن شامل افسردگی، اضطراب، شکایتهای جسمانی و اختلال در عملکرد اجتماعی میباشد. پژوهش حاضر، یک مطالعة پیمایشی بر روی 191 پدر و مادر دارای فرزند کمتوان ذهنی آموزشپذیر (114= مادر و 77= پدر) است که فرزندان آنها در 28 مدرسة استثنایی شهر مشهد در سال تحصیلی 88-1387 مشغول به تحصیل بودند. روش نمونهگیری، روش خوشهای ـ تصادفی چند مرحلهای بود. پس از نمونهگیری، وضعیت سلامت روان آنها بهکمک پرسشنامة سلامت عمومی مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخصات دموگرافیک آنها نیز به کمک پرسشنامة محققساخته گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی، آزمونt مستقل و آزمون غیرپارامتریک یومنـ ویتنی بهمنظور مقایسة میانگین در دو گروه استفاده شد. از 191 پدر و مادر دارای فرزند کمتوان ذهنی این مطالعه، تعداد مادران 114 نفر (6/59%) با میانگین سنی 38 و با دامنة سنی 25-58 سال و 2/62% آنها بیسواد یا دارای سواد ابتدایی بودند و پدران 77 نفر (3/40%) با میانگین سنی 41 سال و دامنة سنی 28-60 سال و 8/42% بیسواد یا دارای سواد ابتدایی بودند. با توجه به نمرة میانگین سلامت روان برای کل والدین (4/29= با 7/11=SD)، تمام آنها در سلامت روان مشکلات جدی داشتند؛ ولی تفاوت معناداری بین پدران و مادران این کودکان بهلحاظ میزان اختلال در سلامت روان وجود نداشت و هر دو گروه به یک میزان از مشکلات سلامت روان رنج میبردند (05/0p
https://tpccp.um.ac.ir/article_28491_372d4fcfe9f96af069641690b9acd951.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.6705
علی
کیمیایی
kimiaee@um.ac.ir
1
LEAD_AUTHOR
مهرابی
مهرابی
2
AUTHOR
میرزایی
میرزایی
ffarnooshmirzaee1352@gmail.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی سبک ها و ابعاد دلبستگی بزرگسال در تجاوزگران جنسی و مقایسة آن با افراد عادی
این مطالعه با هدف بررسی سبک ها و ابعاد دلبستگی در یک نمونة تجاوز گر جنسی انجام گرفت.34 تجاوزگر جنسی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان افرادی که به جرم تجاوز به عنف در زندان مرکزی شهر مشهد به سر می بردند انتخاب شدند. 34 آزمودنی عادی از لحاظ چهار متغییر سن، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و سطح تحصیلات با گروه اول جور شدند. گروه عادی بر اساس نمرة مقیاس GSI در پرسشنامة SCL-90-R انتخاب شدند (GSI 1). داده ها با استفاده از فرم بازنگری شدة پرسشنامة تجربة روابط نزدیک (ECR-R) جمع آوری شد و با آزمون t استیودنت برای گروه های همبسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمرات گروه تجاوزگران جنسی در بُعد اضطراب دلبستگی بهطور معنی داری از گروه عادی بیشتر است. بین دو گروه در بُعد اجتناب مربوط به دلبستگی تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین، نسبت تجاوزگران جنسی در سبک های دلبستگی نا ایمن بهطور معنی داری از گروه عادی بیشتر است. بنابراین، افراد تجاوزگر جنسی دارای سطح بالایی از اضطراب مربوط به دلبستگی اند که میتواند در سوق دادن آنان بهسوی رفتارهای تعدیگرانة جنسی نقش داشته باشد.
واژههای کلیدی: تجاوزگری جنسی، جرایم جنسی، سبک های دلبستگی، ابعاد دلبستگی.
https://tpccp.um.ac.ir/article_28520_cab15e08669a96031ab77c5444eb8245.pdf
2010-10-23
10.22067/ijap.v11i1.7291
حقیقت منش
حقیقت منش
el.haghighat@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
آقامحمدیان شعر باف
آقامحمدیان شعر باف
2
AUTHOR
قنبری هاشم آبادی
قنبری هاشم آبادی
3
AUTHOR
مهرام
مهرام
4
AUTHOR